Владата го прифати текстот на Договорот за добрососедство со Бугарија. Премиерите на двете земји, Зоран Заев и Бојко Борисов, на Илинден, 2 август, ќе го потпишат документот кој од утредента 3 август ќе фаќа прав во архивите. Во главниот град на Македонија, или што би рекле нашите соседи, во столицата, Водно не се помрдна, а и Вардар не претече. Во Софија се разденило како и секој ден, а и Пирин не мрднал од местото. Никој ни во Македонија ни во Бугарија не си го смени ниту идентитетот, ниту пак остана без јазик, без разлика што пишува во Договорот и во Уставот на двете земји. Разбира сè. Ама затоа многумина си ги исчешаа јазиците. И тоа ептен добро откако прво убаво ги исплазија.
Во Македонија, а спомнеш Бугарија и обратно, штом изустиш Македонија во Бугарија, почнува силно чешање на јазиците. Толку силно што чиниш некоја шуга нападнала. Ако не е шуга тогаш мора да е краста. Толку се големи и длабоки историските наслаги од кои политиката и злоупотребата на науката во изминатите векови направија пустош во свеста на луѓето кај двата соседа. Дури и поголеми од дивите депонии што чурат низ Македонија. Историскиот апсурд на договорот, кој се крчакаше повеќе од една деценија во политичките и научните лабаратории од луѓе кои добро се платени и убаво живеат баш на стратегијата никогаш да не се направи ситуација да нема проблеми меѓу две земји, е во тоа што во различни периоди имале различни ставови за една иста работа. Ќе речете тоа е нормално, луѓето со текот на времето да го менуваат својот став по одделни прашања, особено ако се работи за сосема нови околности и изменети ситуации.
Но, во случајот со Бугарија, во Македонија е длабоко всадена една доктрина која му се припишува на познатиот српски политичар и премиер Никола Пашиќ, кој кога го испраќал првиот српски амбсадор во Софија го предупредил со следните зборови: Една работа мораш да ја запамтиш, нашиот став во принцип секогаш е спротивен на бугарскиот. Тоа остана така како принцип и во Македонија секогаш се спротивставени ставовите кои доаѓаат од Бугарија, дури и откако Бугарија и Србија ги подобрија своите односи.
Во Бугарија, пак, и во царштината и во комунизмот и во капитализмот и сега во фазата на европезацијата која кај балканците трае во просек едно 150 години, толку треба од Шоп да се направи Европјанин ако во меѓувреме не се пишмани, Македонија секогаш била незалечена рана и тешка воздишка за невозвратената љубов и трагичен крај од „најромантичниот дел на бугарската историја“. Секогаш кога ќе ги слушнам овие зборови на бугарските шовинисти кои не можат да ја прифатат историската реалност дека постои македонска национална свест и македонски јазик и посебност на македонскиот народ, ми текнува на тегобите и с’клетот што го имал младиот Адолф кој живеел на австриско – германската граница и никако не можел да разбере зошто еден ист народ живее во две држави. Многу Бугари во меѓувреме разбраа дека се работи за две различни држави, ама сè уште некои пациенти мислат дека тоа се две држави на еден исти народ. Бугарски. За нив сè уште кога ќе го спомнеш зборот Македонци, тоа значи Срби, односно неосвестени Бугари. Уште со голем ќеф го раскажуваат стариот виц дека штом се избања Македонец станува чист Бугарин. Македонците пак возвраќаат: Бугарите не се Македонци затоа влегнаа во НАТО и во ЕУ.
Е, сега во врска со илинденскиот договор за добрососедство. За тие што ги чешаат јазиците во нивните патриотски битки за власт и за тие што убаво живеат на сметка на затегнати односи меѓу Македонија и Бугарија ова приближување е многу опасна работа која може да ја обезличи Македонија и да означи крај на таканаречениот македонизам, од една страна, а од друга тоа може да означува уште еден неостварен сон на големобугарските повеќевековни сонувачи на Сан – Стефано. Меѓутоа, мислам дека во Бугарија овојпат се свесни дека со трикови и со изнуден договор, демек ги начекавме Македонците на тесно, нема да постигнат ништо. Само искрено добрососедство по европски терк со признавање и целосно уважување на посебностите Бугарија и Македонија можат да ги остварат своите интереси и да покажат троа европејска култура на Балканот. Во Бугарија знаат дека признавањето на државата Република Македонија и првиот договор за добрососедство од овој тип имаат значние ако се први и искрени. Тоа ќе треба да се дознае и во Македонија, дали конечно Бугарија сака искрени комшиски односи со Македонија неоптоварени со ништо. Тешко им е на Македонците да поверуваат во тоа. Колку е вистински договорот, а колку во него има јадец ќе се види многу бргу. Ако Македонија ја голта првата крастава жаба од Бугарија на патот за Европа, добрососедството, ќе остане на хартија во архивот. Во свеста ќе остане уште една темна дамка.
