Во месецот со најмалку дена во годината, во месецот кој и оваа година е редок по своите ретки 28 дена и во месецот кој пациентите со ретки болести го идентификуваат како СВОЈ, по седми пат ќе се обидеме поблиску да Ве запознаеме со ретките болести од кои заболува и со кои се соочува и живее населението од нашиот охридско – струшки регион. Да ги дознаеме предизвиците и проблемите со кои се соочуваат. Како ја добиваат дијагнозата? Дали има некаков лек? Колку и дали воопшто се пристапни и достапни лековите?…
ПРИМАРЕН ПЕРЗИСТИРАЧКИ ХИПЕРПЛАСТИЧЕН ВИТРЕУС/ PERSISTENT HYPERPLASTIC PRIMARY VITREOUS (PHPV) MKБ-10 Q14.0 ПРЕВАЛЕНЦА – непозната
Постојана фетална васкулатура (PFV), претходно позната како Примарен перзистирачки хиперпластичен витреус (PHPV) е неуспех на регресија на компонента на феталните садови во окото. Постојаната (перзистирачка) фетална васкулатура може да биде катастрофална развојна аномалија која останува важна причина за амблиопија (слабовидност/мрзливо око) и пречки во видот кај децата. Додека PFV не напредува во текот на животот на детето, растот на окото може да резултира со интраокуларни промени во окото и засегнатите деца можат да продолжат да развиваат компликации, вклучувајќи глауком, катаракта, интраокуларни хеморагии, одлепувања на мрежницата и/или фтиза што дополнително ќе влијаат на детето.
ЕТИОЛОГИЈА
PHPV може да биде предизвикан од генетски мутации или други фактори кои го попречуваат нормалниот развој на фетусот, како што се развојни абнормалности или синдроми. Иако точната причина за PHPV не е целосно разбрана, познато е дека почесто се јавува кај предвремено родени бебиња и може да биде поврзана и со други состојби, како што се ретинопатија (болест на мрежницата) на предвремено родени бебиња или при интраутерини (внатре во матката) инфекции.
Зафатеното око може да изгледа бело или заматено, како да има филм над зеницата. Дополнително, погоденото око може да има абнормална форма или леќата може да биде поместена. Други знаци на PHPV можат да вклучуваат кривогледство или неусогласеност на очите или неможност да се следат предметите со очите. PHPV може да влијае на едното или двете очи и често се открива за време на рутински очен преглед или кога детето има проблеми со видот. PHPV може да влијае на видот на различни начини во зависност од тежината на состојбата. Во некои случаи, погоденото око (заболеното) може да изгледа заматено или да има бела маса во зеницата. Ова може да предизвика намалување на видот или дури и целосно слепило на заболеното око. Во други случаи, погоденото око може да има искривена форма или леќата може да биде поместена, предизвикувајќи двоен вид или заматен вид. Степенот на оштетување на видот зависи од тоа колку е зафатено окото и дали состојбата влијае на едното или двете очи.
ПОСЛЕДИЦИ
Со современите витреоретинални техники, афакична рехабилитација и агресивна амблиопска терапија, може да се дојде до подобрување на видот кај повеќето пациенти и со предна и со задна перзистентна фетална васкулатура.
ТРЕТМАН
Третманот зависи од сериозноста на состојбата и степенот до кој тоа влијае на видот на детето. Во некои случаи, не е потребен третман и состојбата може сама да се реши со текот на времето. Меѓутоа, ако видот е значително оштетен, опциите за третман можат да вклучуваат:
- корективни леќи – ако PHPV предизвика неусогласеност на очите или грешка на рефракција, можат да се препишат корективни леќи како очила или контактни за да се подобри видот;
- визиотерапија – ако детето има потешкотии со движењето на очите или следењето, може да се препорача соодветна терапија за да се подобрат овие вештини;
- закрпи – ако PHPV се јавува само на едното око, или едното око е позасегнато од другото, мозокот ќе се потпре на окото со појасен вид за да гледа. Ова го спречува развојот на визуелните патишта во заболеното око и може да доведе до амблиопија. За да го третираме ова, ќе го закрпиме окото со појасен вид, така што на љубопитното око му се дава можност да се зајакне;
- операција – ако PHPV предизвикува значително намалување на видот, може да биде потребна операција на заболеното око или за корекција на абнормалноста во окото. Ова може да вклучува отстранување на примарното стаклесто тело, поправка на одвоената мрежница или други процедури за враќање на видот.
Важно е да се побара третман за PHPV што е можно порано за да се спречи понатамошно губење на видот и да се обезбеди најдобар можен исход. Редовните последователни контролни прегледи и консултации со офталмолог се исто така важни за да се следи видот на детето и да се осигура дека се обезбедени потребните интервенции.
за проектот:
Здружението на пациенти Ретко е да си редок од Охрид и овој февруари, во рамките на седмата сезона од проектот ГИ ЗАПОЗНАВАМЕ РЕТКИТЕ БОЛЕСТИ 2025, Ве запознаваат со ретките болести од кои заболува населението во охридско – струшкиот регион, со застапеност на истите низ различни градови во Р.С. Македонија, со надеж дека преку овие нови 28 ретки дијагнози сите заедно ќе успееме да го кренеме гласот за проблемите со кои се соочуваат лицата со ретки болести, но и нивните семејства.
Кампањата е од информативно – едукативен карактер и на неа работеа над 60 еминентни професори и доктори од Клиничкиот центар Мајка Тереза од Скопје, како и докторите од здравствените установи од нашиот охридско – струшки регион – Охридската и Струшката болница, ЈЗУ Специјална болница за ортопедија и трауматологија “Св. Еразмо” – Охрид, ЈЗУ Специјализирана болница за превенција, лекување и рехабилитација на кардиоваскуларни заболувања “Свети Стефан” – Охрид како и доктори од многу приватни ординации од општина Охрид и општина Струга. Она што навистина загрижува е бројноста и различноста на ретките болести во овој регион. За жал, стигнавме и до информации за ултра ретки дијагнози како што се Peching syndrome,Tyrosinemia type 1,Rett syndrome, Gitelman syndrome…
Сепак надежта останува и понатаму да не води и искрено се надеваме дека ова истражување ќе ни помогне да изработиме база на податоци која ќе ни послужи за планирање на следните активности во интерес на лицата со ретки болести, на семејствата меѓусебно поврзување и размена на искуства. Она што не охрабрува и не мотивира да одиме напред е позитивниот ефект од кампањите кои ги водевме во изминатите години, свесни сме дека помогнавме и охрабривме многу пациенти и семејства да зборуваат јавно за својата болест, да соберат храброст да не исконтактираат, а секако добивме многу пофалби и од стручната медицинска фела која е сè поактивно вклучена во кампањите, а и ние упатуваме јавна благодарност затоа што без нивната помош и стручните совети немаше да успееме.
Првиот ден на ретки болести беше одбележан во 2008 година, точно на 29-ти февруари, РЕДОК датум кој се случува само еднаш на секои четири години. Од тогаш, Денот на ретки болести се одржува секоја година на последниот ден од февруари, месец познат по тоа што има РЕДОК број на денови.
Денот на ретките болести е меѓународна кампања за подигнување на свеста за ретките болести. Од почетокот во 2008-ма година, илјадници настани се организираат низ целиот свет и опфаќаат милиони луѓе. Кампањата започна како европски настан и со текот на времето стана глобален феномен, со учество на над 90 земји од целиот свет во 2018 година. Р. С. Македонија за прв пат се вклучи во одбележување на овој редок ден во 2012-та година. Кампањата за Денот на Ретки Болести е за пошироката јавност, за релевантните институции и секој е добредојден да се приклучи: пациенти и семејства, организации на пациенти, медицински професионалци, истражувачи, фармацевтска индустрија, јавни здравствени институции – колку повеќе не има, толку подобро. Денот на ретките болести е можност за учесниците да бидат дел од глобалниот повик кон креаторите на политики, истражувачите, компаниите и здравствените професионалци повеќе и поефикасно да ги вклучат пациентите во истражувањата за ретки болести.
ВКЛУЧЕТЕ СЕ!
