Во пресрет на Самитот на НАТО, посветен на одбележувањето на 75-годишнината од постоењето на Алијансата, на иницијатива на Претседателот на Претставничкиот дом на Конгресот на САД, Мајк Џонсон и нивната Делегација во ПС на НАТО, на 9 јули 2024 г. во Вашингтон се одржа Парламентарен Самит на ПС НАТО, на кој учествуваа претседателите/спикерите на парламентите на земјите-членки на НАТО и шефовите и замениците-шефови на делегации. Делегациите од 23 земји-членки и Украина беа претставени на највисоко ниво, со што самиот настан демонстрира високата посветеност на парламентите и нивната активна улога во градењето на светската безбедносна архитектура и промовирање на атлантските вредности.
Самитот го отворија привремениот претседател на ПС на НАТО, Конгресменот Гери Коноли, Шефот на американската делегација во ПС НАТО, Конгресменот Мајкл Тарнер и спикерот на Врховната Рада на Украина, Руслан Стефанчук, кои имаа поздравни обраќања до учесниците. Во нивните кратки говори акцент беше ставен на војната во Украина, потребата од што поголемо сојузништво во обебедување на потребната помош на Украина во воени капацитети, добри практики, технички експерти, медицинска опрема, реконструкција на енергетскиот сектор.
Во рамките на триминутните обраќања, делегациите ги изразија своите ставови околу актуелните безбедносни предизвици и националните интереси и прилагодувања. Претседателот на Собранието на Република Севeрна Македонија Африм Гаши, поздравувајќи го одржувањето на овој Самит, во своето обраќање ја истакна важноста на Политиката на отворени врати, постигнувањето на таргетираната цел +2% од БОП за вложувања во воена опрема на секоја земја-членка на НАТО, посветеноста на земјата во промовирање на атмосфера и политика на регионална и глобална стабилност, потребата од суштинско партнерство со Европската Унија со цел да се зајакне нејзината стратешка комплементарност со НАТО и важноста на гласноста на парламентите и парламентарците.
Германскиот Маршал Фонд, во соработка со компанијата “Боинг”, а по повод 75-годишниот јубилеј на НАТО, приреди Работен појадок за сите учесници на Парламентарниот Самит. На настанот се демонстрираше значењето и важноста на аналитичките институти, фондации и тинк-тенк организации во креирањето на глобалните безбедносни и одбранбени проекти, кои претставуваат солидна интелектуална поддршка на Алијансата во спроведувањето на нејзините активности.
Претседателот Гаши, по завршувањето на Парламентарниот Самит, даде Изјава за македонската и албанската редакција на “Гласот на Америка”.
Спикерот на Претставничкиот дом на Конгресот на САД, Мајк Џонсон и Шефот на делегацијата на САД во ПС НАТО, Конгресменот Мајкл Тарнер, за учесниците на Парламентарниот Самит приредија прием во зградата на Конгресот на САД. На приемот беа присутни и Гери Коноли, вршител на должност претседател на ПС НАТО и Генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг. Тие со свои пригодни обраќања ги поздравија присутните и ја одбележаа 75-годишнината на Алијансата, притоа потенцирајќи ја безусловната поддршка на Украина и улогата на сите сојузнички и партнерски земји во градењето и одржувањето на глобалната безбедност.
По завршувањето на Парламентарниот Самит, шефовите и замениците-шефови на делегациите одржаа Специјален состанок на Постојаниот комитет, на кој се усвоија статутарни и деловнички промени, со кои се формираше привремено врвно раководство на ПС НАТО, поради одредени кариерни промени кај досегашното. На состанокот учествуваше пратеникот Миле Талевски, заменик-шеф на Делегацијата на Собранието во ПС НАТО. За привремен Претседател на ПС НАТО беше определен Конгресменот Гери Коноли, а сите останати одлуки ќе бидат верификувани на претстојната Годишна сесија на ПС НАТО во Монтреал, Канада.
*Пред седумдесет и пет години, 12 земји го потпишаа Северноатлантскиот договор во Вашингтон, за да се обезбеди нивната колективна одбрана во непредвидлив свет.
Оваа година, 32 сојузници на НАТО повторно се сретнаa во Вашингтон за да донесат клучни одлуки за тоа како да продолжат да ги штитат своите една милијарда граѓани додека светот се соочува со најопасната безбедносна закана од Студената војна.
Самитот е посветен на изнаоѓање одговори на предизвиците со кои се соочува Алијансата и дополнително да се зајакне одвраќањето и одбраната на НАТО.
“На Самитот во Вашингтон, уште еднаш ќе ги покажеме единството и силата на НАТО – во поддршка на Украина и да ги зачуваме сите наши луѓе и вредности безбедни.” – Јенс Столтенберг, Генералнен секретар на НАТО.
