Порталот Фактор го пренесува интервјуто на претседателот на македонското Собрание, Талат Џафери, за црногорски „Вијести“:
Го решивте долгогодишниот спор со Грција, Северна Македонија може да се каже, има направено големи чекори во напредокот кон ЕУ, на раб на приклучување е кон НАТО. Дали мислите дека сето ова е резултат на клучните настани кои неодамна се случија во вашата земја и како последица на промена на долготрајниот режим?
– Секако, речиси три децении, Северна Македонија работи на овој пат за пристапување во НАТО и во ЕУ. Ние бевме подготвени за членство во НАТО во Букурешт на самитот во 2008 година во пакетот со Албанија и Хрватска, но ние останавме надвор поради прашањето за името со Грција. Овие десет години ние работевме на процесот на помирување со своите соседи во преговорите, особено со Грција, како и усогласување со Бугарија.
Со договорите со Бугарија во 2017 година и со Грција во 2018 година ги надминавме разликите и пречките и го отворивме патот до ЕУ и НАТО. На самитот на ЕУ во јуни минатата година и на самитот на НАТО, исто така, минатата година, добивме препораки за датум за преговори со ЕУ оваа година, доколку има напредок во областите каде што се бара да работиме Во контекст на ЕУ, сега сме во скрининг процесот, кој треба да биде завршен до крајот на јули, и таму е предодреден пакет на закони од областа на безбедноста, владеењето на правото, медиумите и на државната служба. Првиот дел од реформските закони за безбедност завршија, сега сме во процесот на донесување закони од областа на владеењето на правото. Во Собранието пристигна и вториот пакет на законодавство за Управата за безбедност која станува нова агенција која се издвојува од Министерството за внатрешни работи и ќе биде под директна надлежност на Владата
Пресуден момент беше формирање на ново владејачко мнозинство?
Во секој случај, бидејќи новата владејачкото мнозинство беше подготвена да влезе во преговарачкиот процес и усвојувањето на договорот со Бугарија и Грција, а со тоа интеграциите започнаа да одат напред
Северна Македонија важи за етнички и политички поделена држава, истото може да се каже и за Црна Гора. Можете ли да ја споредите оваа поделба во Црна Гора и Македонија?
Не би рекол дека е поделена етнички и политички. Сигурно постои моќ и опозиција како во секоја демократска држава. Основниот постулат на поделба на власта на законодавна, извршна и судска власт, и нормално е дека општествата се мулти-партиски, постојат власт и опозицијата, односно постои група што работите ги гледа на еден начин и дека постои група која мисли дека треба да се размислува на друг начин, тоа е нормален процес во демократските општества. Во овој контекст, мислам дека сè е во ред, во смисла на различни мислења, така што повеќето граѓани решаваат на кој начин ќе се движи политиката и кои одлуки ќе бидат поддржани.
Често се зборува за нестабилноста на Балканот, за враќањето во 1990-тите, за тензиите меѓу народите. Дали мислите дека во регионот можни се нови нестабилности, како оние од деведесеттите години?
За разлика од 1990-тите, во 2019 година ситуацијата е сосема поинаква, имајќи предвид дека процесот се движеше напред во позитивна смисла. Балканот полека излегува од зоната која траеше со децении – дека Балканот е буре барут. На Балканот остануваат две точки кои треба да се решаваат билатерално, ова се односите меѓу Приштина и Белград и функционалниот статус на Босна и Херцеговина. Со тоа, Балканот ќе заврши со интегративниот процес.
Колку на граѓаните во вашата земја им е тешко да се навикнат на новото име на државата? Колку името Северна Македонија е прифатено во општеството?
Името се користи речиси две недели, не може да се каже дека е лесно да се помират и да се навикнат на новото име. Луѓето, како и да е, разбираат дека постои потреба од ново име. Исто така, ќе има отпор кон ова и ќе треба време и за луѓето и институциите да се навикнат на новото име.
