Изложбата „Subscript“ на новосадскиот уметник Горан Деспотовски, ќе се отвори на 8 октомври 2021, во објектот Чифте амам, во 20 часот.
Изложбата „Subscript“ на Горан Деспотовски има ретроспективен карактер и се протега низ корпусот на неколку негови дела, главно во медиумот на инсталацијата. Во најголем дел од реализираните инсталации и објекти, авторот ја претставува личноста, групата, масата луѓе во форма на кукли што го контекстуализираат присуството на лице/а во одреден простор, но без него/нив во буквална смисла. Луѓето формирани на овој начин и замислени во група, преку нивниот став, состојба, облека, изразуваат чувство што може еднакво да се идентификува со состојбата на група во редови, кампови, затвори, болници, чекалници и слични околности и места. Примарен извор за таквото претставување на група луѓе се разните бурни и репресивни состојби што му се наметнуваат на човекот. На овој начин, Деспотовски ги поврзува општите места на исцрпеност на човекот во губењето на идентитетот, кога со друго лице/а создава безлична група луѓе без идентитет. Ова претставување на масите, кои можат да потекнуваат од минатото или сегашноста, на одреден или неопределен настан, еднакво го истакнува проблемот што може да се види преку тековниот транзициски период во нашиот регион (прогони, редици, чекање, глад, миграција, стравови итн.). Сепак, овој феномен е многу препознатлив за човекот, каде и да е, во колективната свест. Егзистенцијалните прашања и справувањето со нив ги проникнуваат сите дела на Деспотовски и неговите доминантни прикази на луѓе-фигури-кукли, алегорично и симболично, го принудуваат гледачот да се идентификува со нив и на тој начин да го преиспита сопственото место во општеството.
Појавата на поединец во форма на кукла, како тело/фигура, го одредува секојдневниот живот на модерниот човек во цивилизациските рамки условени од историски настани. Моделот на кукла, со нејзините основни елементи и начинот на прикажување, алудира на човек кој го загубил интегритетот на општествено суштество и се трансформирал во репродуцирана маса идентични неживи суштества.
Според Мишко Шуваковиќ (каталог за изложбата „Лебдење“, Дом на млади, Белград, 2009), делата на Горан Деспотовски, „влегуваат во сферата на […] критичка анализа на „релационата естетика“ и провокативно соочување со „морничавите“ и „перверзни“ ефекти од забрзаното отуѓување на човештвото. […] “. Фигурите, во форма на маса кукли, имаат за цел да предизвикаат размислување, да предупредат, да нѐ преиспитаат нас и нашата меморија, така што преку нив ќе се идентификуваме и препознаваме, ќе утврдиме колку овие луѓе се (не)поврзани со конкретно место и со одреден настан.
Присуството на трагични и тешки теми во делата, во кои постои целосно отсуство на среќа, удобност, задоволство, зборува за непосредноста и значењето на очајот што нѐ води до непријатност, но и до отворање на духовното, како реализација на позицијата во која се наоѓаме. Категориите живот, страв, вина, избор, страдање, смрт – се централни теми во егзистенцијална смисла, каде што можеме да ја набљудуваме положбата на една личност на многу различни начини.
Изложбата ќе биде отворена до 28 октомври, а куратор на проектот е Ана Франговска.
…
Горан Деспотовски е роден на 13 август 1972 година, во Вршац, Србија. Дипломирал на Факултетот за ликовни и применети уметности во Белград (1995); на Академијата за уметности во Нови Сад завршил основни академски (1999) и магистерски студии по сликарство (2003), по што се стекнал со титулата доктор на уметности – ликовни уметности (2018). Вработен е на истата Академија (од 2004 година). Од 2019 година е избран за редовен професор на Катедрата за сликарство. Деспотовски е претседател на Друштвото на ликовни уметници на Војводина (од 2017 година). Организирал шеесетина самостојни и учествувал на неколку колективни изложби во својата земја и во странство. Добитник е на многу награди во областа на ликовната уметност. Автор е на неколку проекти во рамките на Академијата за уметност на Нови Сад: Разлики (2005–), Слика (2011–), Книга (2016), Дигитален простор за слика (2016) и на неколку проекти во рамките на Сојузот на здруженијата на ликовни уметници на Војводина: SMIC. подвижна форма (2019–), Преместување во код (2021–).
